Web 3.0 là gì? Kỷ nguyên mới của Internet với tiềm năng thay đổi toàn thị trường Crypto

Kể từ khi khái niệm “Metaverse” phổ biến, Web 3.0 cũng trở thành cụm từ được săn đón nhiều nhất trong thời gian qua.

Web 3.0 là gì?

Web 3.0 là thế hệ thứ ba của Internet dựa trên công nghệ blockchain. Web 3.0 kết nối dữ liệu với nhau theo cách phi tập trung nhằm mang lại trải nghiệm người dùng nhanh hơn, được cá nhân hóa hơn, thậm chí làm cho Internet trở nên chân thật như chính cuộc sống của bạn.

Đặc biệt, Web 3.0 được xây dựng bằng trí tuệ nhân tạo (AI), máy học (machine learning) và web ngữ nghĩa (Semantic Web), đồng thời sử dụng hệ thống bảo mật blockchain để giữ cho thông tin được an toàn và bảo mật.

Trong khi Web 1.0 là một mạng phân phối nội dung và Web 2.0 xây dựng hệ sinh thái truyền thông xã hội, thì Web 3.0 lại hướng tới trở thành một mạng phân tán, phi tập trung.

Phân biệt Web1, Web2 và Web3: Những đặc điểm “vàng” tạo nên sự khác biệt để web3 trở thành xu hướng tất yếu

Đặc điểm nổi bật của Web 3.0

• Semantic Web: Nội dung của web sẽ được hiển thị dựa trên phân tích ý nghĩa của từ ngữ một cách hiệu quả.
• Trí tuệ nhân tạo (AI): Web 3.0 tận dụng trí tuệ nhân tạo để cung cấp kết quả chính xác hơn nhanh hơn thông qua xử lý ngôn ngữ tự nhiên nơi máy tính sẽ hiểu thông tin giống con người hơn.
• Đồ họa 3D – Metaverse: Thiết kế ba chiều sẽ được sử dụng trong các trang web và dịch vụ để cung cấp hình ảnh rõ ràng trực quan cho người dùng.
• Không có trung gian: Trong một mạng lưới phi tập trung, các giao dịch và dữ liệu được trao đổi trực tiếp, do đó dữ liệu và tiền của bạn không phải phụ thuộc vào một bên trung gian như Google hay các nền tảng thanh toán có kiểm soát như ngân hàng.
• Ngăn chặn vi phạm dữ liệu: Dữ liệu sẽ do chính bạn kiểm soát. Rất khó để tin tặc có quyền kiểm soát dữ liệu của bạn trừ khi hắn có thể khống chế toàn bộ mạng lưới Blockchain.
• Dữ liệu sẽ tồn tại mãi mãi: Trò chơi mà bạn ưa thích, nội dung tin nhắn hay bất kỳ dữ liệu nào trên Web 3.0 sẽ tồn tại chừng nào Internet còn hoạt động, không ai có quyền truy cập chúng và xóa bỏ chúng cả.
• Bảo mật và tin cậy: Thông qua công nghệ blockchain, Web 3.0 giúp thông tin được minh bạch và đáng tin cậy nhưng vẫn đảm bảo quyền riêng tư.

Các dự án Web 3.0 nổi bật

Theta

Theta là một nền tảng phát trực tuyến video.

Steve Chen, nhà đồng sáng lập YouTube, nói rằng Theta sẽ phá vỡ ngành công nghiệp video trực tuyến như YouTube đã làm vào năm 2005. Ngoài ra, Theta sẽ giải quyết vấn đề phân phối video chất lượng cao đến mọi nơi trên thế giới với chi phí thấp.

Helumi

Helumi (HNT) là một trong những dự án Web 3.0  phổ biến nhất và có trách nhiệm đưa Internet đến tay mọi người. Dự án cung cấp một dịch vụ web được thiết kế để cạnh tranh với những “gã khổng lồ” ISP như Verizon và AT&T. Nó sử dụng blockchain cùng với các điểm phát sóng vật lý cho phép người dùng truy cập internet không dây trên khắp thế giới.

River

River (FLUX) giống như một sandbox để phát triển Web3. Người dùng có thể phát triển các ứng dụng Web 3.0 và các dự án phi tập trung, sau đó triển khai chúng trên mạng. Điều này thực hiện được là nhờ một hệ điều hành phi tập trung – FluxOS.

Polkadot

Với vốn hóa thị trường hơn 35 tỷ USD, Polkadot (DOT) là đồng tiền điện tử lớn thứ chín trên thị trường. Không những thế, Polkadot cũng là mạng dẫn đầu vào kỷ nguyên Web 3.0 nhờ những nỗ lực nghiêm ngặt để mở ra một Internet hoàn toàn phi tập trung thông qua các parachains.

Filecoin

Filecoin (FIL) giống như một tủ hồ sơ cho Web3. Đây là một mạng lưu trữ phi tập trung, vừa là một giải pháp thay thế an toàn cho lưu trữ đám mây tập trung, vừa là một cách kiếm tiền thụ động.

Ưu và nhược điểm của web 3.0

Ưu điểm

• Loại bỏ bên trung gian
• Dữ liệu không thể bị sửa đổi, thao túng
• Dịch vụ liền mạch, hoạt động không ngừng nghỉ
• Tính minh bạch
• Khả năng tiếp cận dữ liệu mở
• Nền tảng không hạn chế
• Xử lý dữ liệu nâng cao

Nhìn vào các đặc điểm vượt trội trên của Web 3.0 sẽ thấy chúng khá là tương đồng với những ưu điểm mà công nghệ blockchain đem lại. Có thể thấy, sự phát triển mạnh mẽ của blockchain chính là một phần không thể thiếu trong sự hình thành của Web 3.0 hiện nay.

Nhược điểm

• Tốc độ xử lý chậm: Việc phải chạy số lượng lớn nút xác thực khiến tốc độ của Web 3.0 bị chậm lại.
• Công nghệ mới và phức tạp: Nhìn chung công nghệ blockchain vẫn còn khá xa lạ với nhiều người, người dùng cần phải học những kiến thức mới, tải những phần mềm mới và thao tác nhiều bước phức tạp. Đây là một rào cản và cần thời gian để tiến tới sự phổ biến trên diện rộng.
• Khả năng tiếp cận: Các ứng dụng Web 3.0 hầu hết đều được xây dựng mới chứ không được tích hợp với các ứng dụng phổ biến và quen thuộc của Web 2.0. Điều này làm giảm tính tiếp cận đến với người dùng khi họ đã quá quen thuộc và trung thành với nền tảng cũ.
• Dữ liệu rác tràn ngập: Dữ liệu lưu trữ trên blockchain sẽ không thể xoá bỏ được, từ đó, xuất hiện nhiều dữ liệu rác khiến cho tốc độ xử lý dữ liệu cũng sẽ lâu hơn.
• Chi phí cao: Chi phí để phát triển một dự án rất đắt đỏ, những dapps thường gặp khó khăn trong việc đưa code lên blockchain vì phí gas của Ethereum hay chi phí phải bỏ ra trong việc audit cũng rất cao.

Tuy có những hạn chế nhưng tất cả đều đang được khắc phục dần. Việc còn ở giai đoạn sớm và còn nhiều vấn đề cần giải quyết cũng đồng nghĩa với việc mở ra nhiều cơ hội cho những con người tin tưởng vào tương lai của Web 3.0 và phát triển những sản phẩm liên quan.

Web 3.0 giải quyết những vấn đề gì?

Các vấn đề về quyền riêng tư

Các công ty công nghệ thu thập hàng terabyte dữ liệu người dùng, làm dấy lên lo ngại về bảo mật dữ liệu và quyền riêng tư cá nhân. Vào tháng 11/2021, một cuộc thăm dò của Washington Post cho thấy 72% người dùng không tin tưởng Facebook.

Đối với Web 3.0 thì khác, thông tin và dữ liệu sẽ thuộc sở hữu của người sáng tạo. Do đó, việc đánh cắp thông tin có thể được hạn chế.

Quyền tự do ngôn luận

Vào tháng 1/2021, Twitter đã khóa tài khoản của Donald Trump vì kích động bạo lực. Điều này dẫn đến một cuộc thảo luận trên toàn thế giới về quyền tự do ngôn luận.

Trọng tâm của những cuộc thảo luận này là câu hỏi “Liệu một công ty truyền thông xã hội có quyền kiểm duyệt bài đăng hay không?”. Tuy nhiên, nếu chúng ta bước vào thời đại của Web 3.0, thế giới có một môi trường trực tuyến tự do ngôn luận không? Trên thực tế, điều này hoàn toàn có thể, bởi quyền kiểm soát được phân tán cho mọi người dùng được kết nối.

Khắc phục các hạn chế của Web 2.0

Web 3.0 không chỉ kế thừa các tính chất tốt của Web 2.0 mà nó còn giúp xử lí các giới hạn hiện tại của Web 2.0, bao gồm:

• Verifiable: Có thể kiểm chứng và có khả năng xác thực on-chain.
• Trustless & permissionless: Giảm thiểu nhiều nhất những điểm có liên quan đến niềm tin và bất cứ ai cũng có khả năng tham dự.
• Self-governing: Lấy khách hàng làm trọng điểm,khách hàng có toàn quyền với tin tức và của cải của bản thân.
• Distributed: Quyền uy được phân phối cho khách hàng.

Ứng dụng của Web 3.0

Với cốt lõi là blockchain, Web 3.0 giúp cho việc mở rộng phạm vi ứng dụng và dịch vụ mới, chẳng hạn như:

• NFT: Non-fungible tokens (NFT) là các token duy nhất và được lưu trữ trong một blockchain với hàm băm mật mã (cryptographic hash).
• DeFi: Tài chính phi tập trung (Decentralized Finance) là một ứng dụng mới của Web 3.0, nơi blockchain phi tập trung được sử dụng làm cơ sở cho phép các dịch vụ tài chính thoát khỏi những ràng buộc của cơ sở hạ tầng ngân hàng tập trung truyền thống.
• Tiền điện tử: Tiền điện tử (như Bitcoin) được tạo ra thông qua các ứng dụng Web 3.0, điều này tạo ra một thế giới tiền tệ mới nhằm mục đích tách biệt với thế giới tiền mặt truyền thống.
• dApp: Các ứng dụng phi tập trung (Decentralized applications) là các ứng dụng được xây dựng trên nền tảng của blockchain và sử dụng các smart contract để cho phép cung cấp dịch vụ theo phương pháp lập trình được login vào một sổ cái bất biến.
• Cầu nối Cross-chain: Có nhiều blockchain trong thế giới Web 3.0 và các cầu nối cross-chain cung cấp một số loại kết nối giữa chúng.
• DAO: Các DAO được thiết lập để có khả năng trở thành các thực thể tổ chức cho các dịch vụ Web 3.0, cung cấp một số cấu trúc và quản trị theo cách tiếp cận phi tập trung.

Tiềm năng của Web 3.0

Có thể nói Web 3.0 mở ra nhiều mô hình kinh doanh mới, đồng thời xuất hiện thêm nhiều ngành nghề mà trước đây chưa từng có.

Một mô hình đang thành công nhất hiện nay có thể kể đến là DeFi, mạng lưới tài chính phi tập trung, với việc áp dụng công nghệ blockchain loại bỏ bên trung gian trong giao dịch đã làm nên sự thành công của thị trường crypto hiện nay. Chỉ trong một năm từ tháng 11/2020 đến tháng 11/2021, vốn hóa của thị trường crypto đã tăng từ 450 tỷ USD lên hơn 3.000 tỷ USD, một tốc độ tăng trưởng khủng khiếp.

Thị trường crypto chỉ là ứng dụng được khai thác đầu tiên từ Web 3.0, có nghĩa là trong tương lai sẽ còn rất nhiều sự đột phá, nhiều ứng dụng áp dụng thực tế nhờ Web 3.0 cũng như công nghệ blockchain nữa.

VIC Crypto tổng hợp

Tin tức liên quan:

Sự khác biệt giữa web3 và Metaverse

Bí quyết kiếm việc làm, tạo giá trị, thu lợi nhuận trong Metaverse và Web3

Công ty khởi nghiệp DeFi huy động 5 triệu USD với tham vọng trở thành “BlackRock của web3”