OP Stack là gì? Tổng quan các dự án trong hệ sinh thái Op Stack

OP Stack là gì?

OP Stack là bộ mã nguồn theo cấu trúc module với khả năng mở rộng cao cùng chi phí phải chăng. Đây không đơn thuần chỉ là một “rollup hay một giải pháp optimistic”. Bộ giải pháp này được Optimism chia sẻ sẽ là nền tảng của một lộ trình phát triển thành Modular Blockchain.

Ngoài ra, một tính năng mà OP Stack sẽ làm nền tảng để hỗ trợ, đó chính là tương tác atomic cross-chain. Theo đó, các chain khác nhau có thể dễ dàng tương thích với bộ công cụ, từ đó hỗ trợ hoạt động tạo block qua lại với nhau.

Cấu trúc của OP Stack

Data Availability Layer

Data Availability Layer (Lớp khả dụng của dữ liệu) là nơi chứa các dữ liệu đầu vào của OP Chain. Trong đó, các chain được xây dựng bằng OP Stack được gọi là “OP Chain”. 

Một OP Chain có thể sử dụng 1 hay nhiều modules DA để cung cấp dữ liệu đầu vào. Quá trình này khá quan trọng, vì nếu một phần của dữ liệu cụ thể không thể trích xuất được từ DA thì không thể đồng bộ hóa mạng lưới.

Với việc chuyển sang mô hình mới, Ethereum giờ đây sẽ đảm nhận vai trò như một lớp DA cho OP Stack. Ngoài Ethereum, OP-Chain có thể lựa chọn một phương án khác là Celestia. 

Sequencing Layer

Đây là nơi diễn ra quá trình các giao dịch của người dùng trên OP Chain. Trong cấu hình Rollups mặc định của OP Stack, việc sequencing được xử lý bởi một sequencer duy nhất (Single Sequencer) từ đội ngũ của dự án. Điều này tương tự với Arbitrum One.

Chính vì thế, quyền lực nằm trong tay sequencer hay đúng hơn là nằm trong tay dự án. Các cuộc tranh luận về vấn đề cấp thiết trong việc phi tập trung hóa sequencer luôn là chủ đề nóng của cộng đồng layer2 nói chung hay Optimism và Arbitrum nói riêng.

Trong tương lai, OP Stack sẽ triển khai nhiều sequencers (Multiple Sequencers) thay vì mô hình Single Sequencer như hiện tại. Tuy nhiên, với những OP Chain không muốn vận hành sequencers của riêng họ thì có thể trả phí để sử dụng chính sequencer của Optimism. Điều này mở ra một nguồn lợi nhuận khác cho Optimism.

Derivation Layer

Derivation layer diễn ra quá trình xử lý dữ liệu thô trong lớp DA để tạo ra các dữ liệu hoàn chỉnh, sau đó sẽ nó sẽ được gửi đến lớp Execution thông qua các API của Ethereum Engine. 

Execution Layer

Lớp Thực thi (Execution Layer) cho thấy cấu trúc trạng thái liên tục thay đổi số dư trong một hệ thống OP Stack, các quá trình chuyển tiếp trạng thái được kích hoạt khi đầu vào được nhận từ lớp Derivation thông qua Engine API. Người dùng sẽ thường tương tác với lớp Execution thông qua UI như confirm giao dịch, ký giao dịch, triễn khai smart contract… Việc thực thi này dựa vào EVM, tuy nhiên, nếu bạn muốn đổi việc thực thi này bằng một máy ảo khác, ví dụ như FuelVM của Fuel Network, việc này là hoàn toàn khả thi với OP Stack.

Settlement Layer

Lớp Thanh toán (Settlement Layer) là nơi kiểm tra lại các giao dịch Rollups cũng như giải quyết các tranh chấp nếu có. Với OP Stack, có thể có một hoặc nhiều cơ chế settlement khác nhau. Các cơ chế này chỉ có thể cho phép đọc và cho phép các bên đưa ra các quyết định dựa trên trạng thái của OP Chain.

Governance Layer

Lớp Quản trị (Governance Layer) là một phần quan trọng của hệ thống OP Stack, giúp quản lý các quyết định về cấu hình mặc định, nâng cấp hệ thống…

Hiện tại lớp quản trị gồm 2 thành phần:

• Multisig: Một trong những cơ chế thường thấy được áp dụng trong việc quản trị của những dự án trên thị trường. Những smart contract này sẽ thực hiện yêu cầu khi nhận được hơn 50% lượng chữ ký từ tập hợp những người được xác định từ trước. Hợp đồng MultiSig thường được sử dụng để quản lý việc nâng cấp các thành phần của hệ thống dựa trên OP Stack.
• Token Quản trị (Governance Tokens): Một cơ chế được sử dụng rộng rãi khác trên thị trường, cho phép chủ sở hữu token bỏ phiếu vào những proposal được đưa ra.

Hệ sinh thái OP Stack

Các dự án nổi bật

Base Network

Có lẽ dự án quan trọng nhất trong hệ sinh thái OP Stack chính là Base Network của sàn giao dịch Coinbase.

Ra mắt vào cuối tháng 2/2023, Base Network là giải pháp layer2 được xây dựng trên OP Stack, nhằm cung cấp các dịch vụ tài chính cho đại chúng trong tương lai. Đáng chú ý, chỉ vài tháng sau khi ra mắt, Base đã thu hút nhiều dự án và người dùng.

Song, Coinbase tuyên bố, với sự hợp tác này, công ty muốn đưa hơn một tỷ người vào thế giới tiền điện tử, 100 triệu người vào thế giới DeFi và ít nhất một triệu nhà phát triển vào thị trường crypto. Đó là những mục tiêu thực sự rất tham vọng, tuy nhiên, trong một ngành đang phát triển với tốc độ như vậy, điều này hoàn toàn có thể thực hiện được.

Hiện tại, Base cũng là “người đắc lực” trong hệ sinh thái siêu Chuỗi OP Stack của Optimism. Ước tính chỉ riêng Base có thể mang lại thu nhập bổ sung hàng nghìn đô la Mỹ cho kho bạc OP mỗi năm.

Magi

Magi là một client dành cho việc đồng thuận (consensus) hay còn được gọi là Rollups client được xây dựng trên nền tảng OP Stack của Optimism do quỹ đầu tư hàng đầu thị trường là a16z phát triển. Magi đồng bộ với bất kỳ chuỗi OP Stack nào thông qua node thực thi và hoạt động như một client đồng thuận.

Khác với OP-node, một trong số ít các client trên Optimism được viết bằng ngôn ngữ lập trình GO, Magi được viết bằng ngôn ngữ Rust. Với Rust, đội ngũ nhà phát triển của a16z hi vọng sẽ giúp cho Magi tăng cường tính phi tập trung, tốc độ giao dịch và gia tăng sự bảo mật cho Optimism.

“Magi nhằm mục tiêu là một client được phát triển độc lập, thay thế cho op-node, góp phần vào sự đa dạng client của rollup.”

Trích lời tuyên bố của a16z

Worldcoin

Ngày 11/05/2023 vừa qua, Worldcoin thông báo đưa 2 sản phẩm là World ID và World App của mình lên OP Stack cùng tầm nhìn xây dựng Superchain.

Do đó, sau khi phát hành token WLD vào ngày 24/07, số lượng giao dịch on-chain trên Optimism cũng tăng trưởng vượt bậc, đạt 800.000 giao dịch trong một ngày, vượt qua cả Arbitrum.

Được biết, Worldcoin là dự án về Decentralized ID của nhà sáng lập OpenAI, Sam Altman, với tham vọng phổ cập crypto đến toàn bộ người dùng trên toàn thế giới.

OpBNB

Ngày 19/06/2023, BNB Chain chính thức ra mắt giải pháp layer2 opBNB tương thích với EVM (Ethereum Virtual Machine) và được xây dựng trên OP Stack. Đáng chú ý, OpBNB không chỉ giúp tăng tốc độ và giảm chi phí giao dịch, mà còn cải thiện tính bảo mật và khả năng mở rộng của Binance Smart Chain (BSC).

Mới đây, opBNB vừa chuyển sang bản mainnet cho nhà phát triển. Đây là một bước tiến lớn của opBNB.

Combo Network

Combo Network (trước đây là Cocos-BCX), một L2 được tạo ra từ sự kết hợp điểm mạnh của BNB Chain và Optimism nhớ sự kết hợp cùng NodeReal, là một nền tảng gaming thân thiện với nhà phát triển, cung cấp một loạt giải pháp cho các trò chơi Web3 hiệu suất cao. 

OP Erigon

OP Erigon là một client thực thi thay thế hiện đang chỉ có trên OP Goerli trong testnet. Nó được phát hành bởi Test in Prod, một nhóm bên ngoài OP Labs, tô điểm cho tầm quan trọng của các dự án mã nguồn mở như OP Stack.

Giống như tất cả các dự án khác trong phiên bản testnet, Test in Prod khuyến khích mọi người thử nghiệm OP Erigon và cung cấp phản hồi và thông tin từ trải nghiệm của họ, với mục tiêu không chỉ cải thiện sản phẩm, mà còn đẩy nó lên OP Mainnet trong tương lai gần. Việc ra mắt của họ cũng đã chứng minh rằng sự bền bỉ của Optimism và các chuỗi OP Stack là đủ tốt để cho các dự án mới tham gia.

Debank

Ngày 11/08, DeBank ra mắt bản testnet DeBank Chain dựa trên OP Stack cùng kế hoạch khởi chạy mainnet vào năm mainnet. Bản testnet DeBank Chain đã sửa đổi cơ chế đồng thuận, giúp giảm phí gas xuống nhiều lần.

Các dự án khác

Ngoài 7 dự án nổi bật nêu trên, vẫn còn nhiều dự án đang được xây dựng trên OP Stack như: OPCraft, Kinto, UniDex, Keystone, Zora Network, Loot Chain, Manta Pacific, Mantle Network, Celo, Aevo, Public Goods Network, Lyra Finance và Mode Network.

Erigon, Op Clave, Conduit, Caldera, Chronicle (được xây dựng bởi Lit Protocol) và Magma (được xây dựng bởi UniDex).

Kết luận

OP Stack đang trở thành một trong những công nghệ quan trọng nhất trong thế giới Ethereum, là điểm sáng cũng như nhận được sự kì vọng lớn của người dùng. 

Mặc dù hệ sinh thái OP Stack ở thời điểm hiện tại không phải là lớn nhất, nhưng với sự tham gia của các công ty và nhà hoạt động trong ngành,OP Stack đang dần khẳng định vị thế của mình trên thị trường. 

VIC Crypto tổng hợp

Tin tức liên quan:

 Lần đầu tiên khối lượng giao dịch của Optimism “vượt mặt” Arbitrum sau 6 tháng ròng

 Cuộc chiến Ethereum Layer-2: Arbitrum và Optimism đang tích cực chạy đua thị phần

 Dự án “quét mắt” định danh Worldcoin khởi chạy ứng dụng trên mainnet Optimism