Tiền pháp định (Fiat) là gì? Fiat ảnh hưởng như thế nào đến thị trường Crypto?
Tiền pháp định (Fiat) là gì?
Tiền Fiat là một loại tiền tệ do chính phủ các nước in ấn và phát hành. Loại tiền này được lưu hành hợp pháp và không được hỗ trợ bằng bất kỳ tài sản hiện vật nào như vàng, bạc, đá quý... Giá trị của Fiat bắt nguồn từ mối quan hệ giữa cung - cầu và sự ổn định tiền tệ của quốc gia, chứ không phải là giá trị của hiện vật giá trị. Do đó, Fiat rất dễ lạm phát hoặc thậm chí là trở nên vô giá trị trong trường hợp “siêu lạm phát”.
Hơn thế, nếu người dân không tin tưởng vào tiền tệ của 1 quốc gia, thì đồng Fiat đó sẽ không còn giá trị. Đây là sự khác biệt hoàn toàn so với vật giá trị như vàng, vàng có giá trị nội tại, có thể mua bán trên thị trường biến động lớn.
Bên cạnh đó, sức mạnh của chính phủ cũng giúp giữ vững giá trị của đồng tiền Fiat. Ngoài ra, hầu hết các loại tiền giấy hiện đại là tiền pháp định, bao gồm USD, Euro, VND và các loại tiền tệ lớn khác trên toàn cầu.
Đặc biệt, Fiat không hề có giá trị nội tại, nhưng sở dĩ đồng tiền này được gán giá trị bởi vì quyền lực của Chính phủ. Chính phủ ban hành quy định buộc mọi người phải đóng thuế và giao dịch bằng tiền fiat.
Nếu làm trái điều này, Chính phủ sẽ sử dụng vũ lực để khắc chế những người vi phạm. Vì vậy, chính phủ nào có hệ thống quân đội và cơ quan hành pháp mạnh sẽ có đồng Fiat mạnh và được giao dịch nhiều nhất.
Ưu điểm và nhược điểm của Fiat
Ưu điểm
- Chi phí: Việc phát hành tiền Fiat sẽ có chi phí phải chăng hơn các loại tiền khác như vàng.
- Sự khan hiếm: Không có ảnh hưởng và hiếm như tiền tệ ngang giá.
- Thuận tiện: Không cần đòi hỏi lưu trữ lớn và trông coi kỹ càng như vàng.
- Thương mại quốc tế: Có thể dùng trên toàn thế giới để trao đổi.
- Linh hoạt: Tiền fiat giúp chính phủ và ngân hàng trung ương linh hoạt giải quyết các cuộc khủng hoảng kinh tế.
Nhược điểm
- Không có giá trị nội tại: Có thể dẫn đến khủng hoảng kinh tế và lạm phát. Vì Fiat do chính quyền nhà nước phát hành từ không có gì cả.
- Dễ bị lạm phát: Do tính chất phát hành không có dự trữ vật chất như vàng trong quốc khố của quốc gia, nên dễ dàng xảy ra tình trạng lạm phát và siêu lạm phát. Ví dụ như siêu lạm phát tại Zimbabwe.
- Tính tập trung: Vì tập trung vào một số bộ phận quản lý nên đồng tiền này không minh bạch và bị can thiệp bởi yếu tố con người.
Điều gì tạo nên giá trị của tiền pháp định?
Bản chất tiền pháp định không bị phụ thuộc vào các loại hàng hóa, giá trị của nó dựa trên mối quan hệ tin cậy giữa các chủ thể là những người phát hành, người sở hữu và người chấp nhận sử dụng chúng. Nếu niềm tin vào giá trị của đồng tiền bị mất đi thì cầu cũng mất đi, dẫn đến giá trị bị giảm sút.
Tiền tệ là thước đo giá trị của hàng hóa, cũng là sự kết tinh giá trị (GDP) trong đồng tiền của quốc gia đó. Nghĩa là giá trị của đồng tiền đại diện cho năng lực sản xuất của một quốc gia. Khi năng lực sản xuất của một quốc gia tăng lên thì giá trị trao đổi của đồng tiền pháp định nước đó tăng theo và ngược lại.
Chính phủ là đơn vị độc quyền được in tiền fiat, do đó, chính phủ có quyền kiểm soát hệ thống tiền tệ và đưa ra các chính sách tiền tệ (nới lỏng, thắt chặt) hoặc áp dụng các công cụ liên quan khi các sự kiện tài chính lớn và khủng hoảng xảy ra nhằm đảm bảo sự ổn định tài chính của quốc gia đó.
Điều gì có thể làm thay đổi giá trị của tiền Fiat?
Giá trị của tiền Fiat dựa trên sức mạnh kinh tế của đất nước. Mất sức mạnh thương mại, cấm vận, trừng phạt kinh tế quốc tế, bất cân xứng giữa nhập khẩu – xuất khẩu và các chính sách tài chính có thể ảnh hưởng đến giá trị của tiền fiat.
Mỗi yếu tố trên đều có thể gây ra lạm phát hoặc giảm phát và ảnh hưởng đến sức mua của một loại tiền tệ.
Thoạt nhìn, bạn có thể nghĩ lạm phát là xấu và giảm phát là tốt. Thật ra, không hoàn toàn là vậy. Hầu hết các nền kinh tế trên thế giới đều dựa trên chi tiêu và điều đó đòi hỏi phải có tiền để di chuyển trên thị trường. Tiết kiệm không được vượt quá chi tiêu.
Lạm phát là tốt cho nền kinh tế vì nó khuyến khích tăng trưởng kinh tế khoảng 2%.
Về mặt lý thuyết, chu kỳ diễn ra như sau:
- Mọi người chi tiêu nhiều hơn trong khoảng thời gian ngắn và điều đó dẫn đến tăng chi tiêu của người dùng.
- Giá được khuyến khích tăng do tăng chi tiêu.
- Việc tăng giá dẫn đến tăng thu nhập của công ty.
- Thu nhập nhiều hơn cho công ty sẽ chuyển thành thu nhập nhiều hơn cho người lao động và với thu nhập nhiều hơn, họ sẽ chi tiêu nhiều hơn.
Fiat là một loại tiền tệ lạm phát và khuyến khích chi tiêu, do đó giúp cho nền kinh tế luôn phát triển. Nhưng các chính sách tài chính không thỏa đáng như nới lỏng định lượng lại gây bất ổn nền kinh tế.
Mối quan hệ giữa crypto và tiền fiat
Có thể thấy tiền fiat được chính phủ và ngân hàng trung ương phát hành ra và kiểm soát, loại tiền này gắn chặt với niềm tin và quyền lực của chính phủ. Do đó, sự tồn tại của chính phủ sẽ luôn song hành với các loại tiền pháp định. Chính phủ đảm bảo tính ổn định của tiền fiat, thêm nữa, loại tiền này đã xuất hiện từ lâu và được chấp nhận rộng rãi trên toàn thế giới. Vì vậy loại tiền này sẽ khó có thể bị thay thế hoàn toàn.
Trên thực tế, thật khó để nói trước được điều gì sẽ xảy ra trong tương lai. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, crypto đang tồn tại song song bên cạnh đồng tiền pháp định. Chúng bổ trợ cho nhau trong lưu thông.
Người dùng thường mua crypto để đầu cơ hoặc đầu tư lấy lợi, sau đó đổi từ crypto sang tiền pháp định để mua sắm hàng hóa. Hiện nay, nhiều người vẫn thường coi crypto là một kênh đầu tư hơn là một dạng tiền tệ mới.
Rất khó để tiền Fiat bị thay thế hoàn toàn, vì nó ảnh hưởng đến chế độ của một quốc gia. Nếu quốc gia đó không kiểm soát được tiền tệ, xã hội sẽ rơi vào bất ổn.
Tương lai là không thể nói trước, rất có khả năng Bitcoin hay các đồng tiền điện tử khác sẽ không thể thay thế hệ thống tiền pháp định. Tuy nhiên, sẽ mở ra một hệ thống tài chính mới đầy tiềm năng.
Có thể dùng tiền pháp định FIAT để mua Crypto được không?
Mặc dù bạn không thể mua chúng một cách chính thống nhưng bạn vẫn có thể mua bằng nhiều cách khác nhau. Hiện nay, bạn có thể mua thông qua các nền tảng giao dịch P2P hoặc các sàn giao dịch tiền ảo để quy đổi từ FIAT sang crypto.
VIC Crypto tổng hợp
Tin tức liên quan:
3 sai lầm nghiêm trọng “dân chơi” Crypto cần tránh khi giao dịch hợp đồng tương lai tiền điện tử
Venture Capital - Tương lai đầu tư mạo hiểm trong thị trường Crypto
Khối lượng trao đổi Fiat giảm 5 tháng liên tiếp (viccrypto.com)