Liệu Metaverse có thể tồn tại mà không cần blockchain?

Metaverse có cần thiết phải xây dựng trên blockchain không?

Nhờ công nghệ Blockchain, nhiều ứng dụng tài chính, gaming và ứng dụng xã hội mới đã có những đặc tính vượt trội và phát triển khá mạnh mẽ trong một vài năm qua, mặc dù còn ở quy mô tương đối nhỏ. Tuy nhiên, đối với Metaverse, liệu lớp cơ sở hạ tầng blockchain có phải là thứ cần thiết cho sự phát triển của nó hay không vẫn chưa được giải đáp.

Câu trả lời cho câu hỏi đó phụ thuộc vào cách mà chúng ta định nghĩa Metaverse. Một số định nghĩa của Metaverse chỉ tập trung vào các yếu tố trải nghiệm của nó. Từ Metaverse thường khiến chúng ta tưởng tượng đến việc đeo kính thực tế ảo (VR) và đắm chìm trong thế giới đó. 

Điều này không hoàn toàn sai, nhưng nó là một định nghĩa chưa đầy đủ về Metaverse. Metaverse được kỳ vọng là một phiên bản tương lai của Internet. Đó là một tầm nhìn tuyệt vời, nhưng tại sao chúng ta lại cần một mạng internet mới? 

Tại sao chúng ta cần một mạng internet mới?

Thứ nhất, có thể dễ dàng nhận thấy, Internet hiện tại quá phân quyền và thiếu công bằng. Quyền lợi và quyền lực nghiêng về một nhóm người trong khi người sáng tạo bị lợi dụng và người dùng có rất ít quyền kiểm soát đối với dữ liệu của chính mình. Vì vậy, việc cần 1 phiên bản mới của Internet để thay đổi những điều đó là tất yếu.

Thứ hai, Internet đã được xây dựng và truyền bá thông qua các ứng dụng như Google, Meta (trước đây là Facebook), Instagram và Amazon. Hàng năm, các công ty này đều thu lại nguồn doanh thu khổng lồ, mang lại sự giàu có cho chính họ và cổ đông của họ. Điều đáng nói là, mặc dù các ứng dụng trên tạo cho người dùng nhiều cơ hội để kiếm tiền nhưng những gì người dùng nhận được bé hơn nhiều so với những gì họ mang lại cho các công ty trên.  

Điều này không phải do bản thân các ứng dụng, mà vì chúng được lai tạo trong một hệ sinh thái tư bản. Mà ở đó, những người chiến thắng nhận tất cả giá trị và sự giàu có. Điều này cũng có thể xảy ra với thế hệ Internet mới, nhưng miễn là "người chiến thắng" sẽ có định nghĩa mở rộng hơn.

Tại sao blockchain lại khắc phục được nhược điểm hiện tại của Internet?

3 đặc tính nổi bật nhất của blockchain là tính phi tập trung, bảo mật và khả năng mở rộng. Tuy nhiên trên thực tế, cơ sở hạ tầng blockchain đang ở giai đoạn sơ khai về công nghệ so với vòng quay hiện tại của internet. Vì vậy, yếu tố hiện hữu vượt trội nhất hiện tại của blockchain là nó có những đặc tính kinh tế có thể giải quyết những vẫn đề đã nêu trên của Internet hiện tại. 

Nếu được xây trên blockchain, tokenomics của một dự án Metaverse sẽ cho phép nhiều incentive bao trùm hơn. Các ứng dụng Metaverse này sẽ bao gồm cả mã thông báo quản trị dành cho người nắm giữ và mã thông báo tiện ích dành cho các hoạt động khuyến khích người dùng. Ngay từ bản thiết kế tokenomic, chúng ta đã có thể thấy rằng: người dùng được quan tâm hàng đầu và có nhiều quyền lợi hơn. 

Những người tham gia tích cực trong hệ sinh thái metaverse thường nắm giữ các mã thông báo tiện ích. Ví dụ: những người tham gia trò chơi Metaverse kiếm được mã thông báo tiện ích của họ bằng cách chơi và tạo trò chơi. Những người tham gia Art Metaverse kiếm được token bằng cách sáng tạo nghệ thuật hoặc trở thành đại sứ bằng cách viết các bài đánh giá hữu ích.

Metaverse cho phép người tham gia kiếm tiền với tư cách là người dùng và người sáng tạo cho nền tảng. Miễn là những người tham gia vào các hệ sinh thái này tiếp tục tạo ra giá trị, họ sẽ được nhận nhiều phần thưởng. Khi những người tham gia này tạo ra nhiều giá trị hơn trong hệ sinh thái, họ tích lũy thông tin và trở thành những người có ảnh hưởng.

Tuy nhiên, nếu một người có ảnh hưởng trong một Metaverse Web3 muốn tạo hồ sơ trên một hệ sinh thái khác, họ sẽ có thể mang theo thông tin bao gồm bạn bè và network của họ. Còn các thông tin của hệ sinh thái chẳng hạn như “XP” (điểm kinh nghiệm) trong các trò chơi không được mang theo vì chúng là đặc trưng của hệ sinh thái.

Đặc tính cơ bản nhất ở đây là người dùng thực sự sở hữu dữ liệu của họ chứ không phải nền tảng.

Cấu trúc thiết kế cơ bản khác của Metaverse là NFT. NFT cung cấp giá trị lâu dài. Khi một người chơi mua tài sản game trong Web2, họ sẽ mang lại doanh thu cho studio game. Nhưng họ không sở hữu tài sản. Điều này hoàn toàn khác trong thế giới blockchain.

NFT không chỉ cung cấp cho người dùng khả năng tạo, mua và bán tài sản Metaverse mà còn cho phép họ tích lũy thông tin hệ sinh thái dưới dạng “soul-bound tokens”. Các mã thông báo này hoạt động giống như điểm tín dụng trong các dịch vụ tài chính và khi người dùng Metaverse tích lũy nhiều hơn, họ có xu hướng tích lũy nhiều và nhanh hơn nữa..

Những thách thức của Blockchain trong việc truyền tải Metaverse

Metaverse của tương lai nghe có vẻ tuyệt vời, nhưng tất cả chỉ là cường điệu? Cần phải giải quyết rất nhiều trở ngại nghiêm trọng về công nghệ, kinh nghiệm và mô hình kinh tế để câu chuyện Metaverse trở thành hiện thực.

Blockchain phải đối mặt với những thách thức về khả năng mở rộng, khả năng tương tác và bảo mật. Ngay cả những blockchain tốt nhất với lượng người dùng đáng kể cũng chỉ có thể xử lý khoảng 50.000 giao dịch mỗi giây. Trong khi đó, Internet có hàng triệu tương tác dữ liệu mỗi giây trong email, tweet, bài đăng, tìm kiếm trên Google, tin nhắn và hơn thế nữa.

So sánh này giả định rằng các tương tác dữ liệu trong một Metaverse phải diễn ra trên chuỗi. Khi các công nghệ (như zero-knowledge Rollups) hoàn thiện hơn sẽ giải quyết các vấn đề về khả năng mở rộng. Khi đó, tạo tiền đề để tạo ra các mô hình Metaverse mới cho tương lai.

Ngoài những thách thức về khả năng mở rộng, có những vấn đề lớn về khả năng tương tác trên các blockchain. Điều này đặc biệt liên quan đến các cầu nối được sử dụng để chuyển giá trị từ blockchain này sang blockchain khác.

Nhiều cuộc tấn công mạng trên nền tảng Web3 đã xảy ra thông qua các cầu nối này. Vụ tấn công Ronin và vụ tấn công Solana là những ví dụ. Khả năng tương tác là một cơ hội rất lớn trong Web3 nhưng nó cũng là một lỗ hổng tương tự cần được giải quyết.

Những thách thức về lớp cơ sở hạ tầng blockchain này tiếp tục quay trở lại ám ảnh hệ sinh thái. Một trong những vấn đề gần đây là tạo ra một mô hình kinh tế bền vững cho Metaverse. Đến nay, đã có rất nhiều mô hình kinh tế thất bại, thúc đẩy các mô hình mới và cách tiếp cận mới ra đời. Tuy nhiên, để tìm ra một mô hình bền vững, vẫn là một câu hỏi khó chưa có câu trả lời.

Vấn đề cuối cùng là trải nghiệm người dùng. Phần cứng VR và trải nghiệm người dùng tích hợp Web3 cần phải liền mạch hơn để thu hút các game thủ, người sáng tạo và người dùng chuyên nghiệp tham gia vào Metaverse.

Vậy thì liệu blockchain đã sẵn sàng để tham gia vào hành trình Metaverse chưa?

Về bản chất, Metaverse lý tưởng phải được xây dựng trên blockchain, gắn liền các biện pháp khuyến khích tập trung vào người sáng tạo và người dùng trong khi vẫn cung cấp trải nghiệm ảo trơn tru và sống động.

Metaverse không chỉ là về các yếu tố trải nghiệm mà còn về các khía cạnh kinh tế. Các phần thưởng tài chính phải tập trung vào những người tạo ra giá trị thực. Những người tạo ra nội dung, thường xuyên tương tác và giao dịch trên nền tảng là những người đang tạo ra giá trị. 

Trong ngắn hạn, một vài phiên bản Web2 mở rộng sẽ cố gắng khắc phục những vấn đề của nó. Còn khi blockchain trưởng thành, nhiều mô hình kết hợp hơn sẽ xuất hiện, trong đó Web2 mang lại khả năng mở rộng và trải nghiệm người dùng trong khi blockchain sẽ tập trung giải quyết bài toán “các hoạt động khuyến khích”. Một Metaverse trên chuỗi có khả năng mở rộng hoàn toàn có vẻ không tưởng hiện nay, nhưng nó sẽ là mục tiêu lý tưởng để xây dựng Internet trong tương lai.

VIC Crypto Tổng Hợp

Disclaimer: Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin và không được coi là lời khuyên đầu tư. Đầu tư Crypto là một hình thức đầu tư mạo hiểm và người tham gia phải chịu hoàn toàn trách nhiệm với khoản đầu tư của mình. 

Follow us: Fanpage | Group FB | Group chat | Channel Analytics | Channel NFT Youtube