Cái lắc đầu trị giá 40 triệu USD của CZ chính là chất xúc tác “khai sinh” ra sàn giao dịch FTX

Mới đây, cuốn sách "Going Infinite" kể về sự sụp đổ sàn FTX của tác giả "The Big Short" Michael Lewis được xuất bản ngày 03/10 tiết lộ CEO Binance Changpeng Zhao (CZ) đã từ chối đầu tư 40 triệu USD cho cựu CEO FTX Sam Bankman-Fried (SBF) để tạo ra một sàn giao dịch tiền điện tử futures vào tháng 03/2019, thay vào đó tự phát triển tích hợp tính năng này vào thẳng Binance.

Đáng chú ý, “cái lắc đầu” của CZ "vô tình" tạo động lực cho SBF thành lập nên FTX vào tháng 05/2019, để rồi sau hơn 3 năm sau sàn tuyên bố phá sản và trở thành trung tâm trong phiên toà hình sự kéo dài từ ngày 03/10 - 09/11/2023.

Cuốn sách "Going Infinite" của tác giả Michael Lewis với nội dung xoay quanh sự sụp đổ của Sam Bankman-Fried cùng đế chế FTX/Alameda Research.

Động lực thành lập FTX

Vào thời điểm đó, SBF nhận thấy cơ hội kiếm tiền từ sàn giao dịch crypto future, với tầm nhìn giảm thiểu rủi ro trong thế giới tiền điện tử đầy biến động. Cụ thể, mô hình của cựu CEO FTX đề xuất sẽ tích cực giám sát hoạt động của nhà giao dịch. Hơn nữa, khi giao dịch vượt quá tài sản thế chấp, hệ thống sẽ tự thanh lý vị thế của nhà giao dịch. Điều này giúp sàn giảm thiểu mọi tổn thất tiềm ẩn cho việc giao dịch.

Để hiện thực hóa ý tưởng của mình, năm 2018, SBF cùng cựu Giám đốc Công nghệ của FTX là Gary Wang đã thử tạo một sàn giao dịch crypto futures, mang tên CryptonBTC. Song, sau khi ra mắt, CryptonBTC lại không thể thu hút được người dùng và nhanh chóng chìm vào quên lãng.

“Ngã ở đâu, đứng lên ở đấy”, SBF cùng đội ngũ của mình lân la tiếp cận các sàn giao dịch crypto đang hoạt động thời điểm bấy giờ để "chào bán" ý tưởng xây dựng nền tảng giao dịch hợp đồng tương lai, và người mà SBF thấy rằng có tiềm năng nhất lúc đó chính là Changpeng Zhao, người đứng đầu sàn Binance.

SBF lần đầu tiên gặp CZ vào năm 2018, sau đó bản thân đã tài trợ 150.000 USD cho một hội nghị của Binance vào đầu năm 2019  để được xuất hiện trên sân khấu - điều đã giúp Sam và ý định sàn giao dịch FTX được nhiều người biết đến.

Sau những lời giới thiệu về kế hoạch, CZ đã tỏ ra cảnh giác với đề xuất của Bankman-Fried và cho rằng "nếu một giao dịch tương lai bị lỗi, nó có thể xóa sổ tài sản thế chấp, khiến sàn giao dịch phải chịu trách nhiệm về thua lỗ".

Ngoài ra, mục tiêu của 2 nhà đầu tư cũng trái ngược nhau. SBF nhắm đến phục vụ các nhà đầu tư tổ chức, còn CZ (Binance) lại tập trung chủ yếu vào khách hàng nhỏ lẻ.

Sau khi cân nhắc đề xuất của SBF, CZ quyết định không tài trợ. Thay vào đó, Binance chọn tự xây dựng tính năng giao dịch future trên nền tảng và Binance Futures ngày nay ra đời.

Quyết định này khiến SBF gán cho CZ cái mác “ngu ngốc” và tự mình thành lập sàn giao dịch crypto futures được thiết kế đơn giản, phù hợp cho cả nhà đầu tư cá nhân và chuyên nghiệp. Đây chính là lý do FTX ra đời.

Huy động vốn nhờ bán token FTT

Tuy nhiên, Bankman-Fried cũng cần một khoản vốn lớn để bắt đầu, vì vậy đã giới thiệu token FTX (FTT) kèm với hứa hẹn chia phần trăm doanh thu hàng năm cho người nắm giữ thông qua cơ chế mua lại và đốt token.

Bất chấp những thách thức về quy định ở Hoa Kỳ, tháng 05/2019, FTX đã mint 350 triệu token FTT dành cho các nhà đầu tư quốc tế. Token được chào bán với giá 0,05 USD cho nhân viên FTX và 0,1 USD cho những người quan trọng trong ngành crypto, tiêu biểu như CZ.

CZ và hầu hết nhân viên FTX đã từ chối lời đề nghị này, ngoại trừ Ryan Salame - đồng Giám đốc điều hành FTX Digital Markets - người đã thừa nhận các sai phạm trong thời gian làm việc tại FTX . Sau đó, FTT được niêm yết trên FTX với giá mở cửa là 1 USD và đạt ATH ngày đầu tiên là 1,5 USD.

Mâu thuẫn giữa Sam Bankman-Fried và Changpeng Zhao cũng bắt đầu từ đó khi vào tháng 11/2020, Binance khởi kiện FTX với cáo buộc thao túng giá trên Binance Futures. Sau khi hòa giải, Binance đã quyết định đầu tư vào FTX sau đó một tháng.

Theo Wu Blockchain, CEO Binance đã sở hữu 20% cổ phần của FTX với giá 80 triệu USD vào cuối những năm 2019, ngay sau thời điểm FTT được niêm yết khoảng 3 tuần. Đến giữa năm 2021, giá trị số FTT này trị giá 2,2 tỷ USD và Sam đồng ý mua lại toàn bộ số token này nhằm cắt đứt mối quan hệ với đối thủ. Nhưng đến phút cuối chuẩn bị "chồng tiền", CZ lại lật kèo khi bất ngờ yêu cầu thêm 75 triệu USD.

Michael Lewis revealed in his new book "Going Infinite" that SBF proposed to CZ in mid-2021 to repurchase the FTX shares which binance purchased for US$80m at the end of 2019, and CZ proposed an price of US$2.2 billion. SBF agreed. When the two parties were about to sign, CZ…

— Wu Blockchain (@WuBlockchain) October 4, 2023

Đỉnh điểm, tháng 11/2022, cuộc cãi cọ qua lại giữa CZ và SBF trên nền tảng mạng xã hội X đã làm lộ ra nhiều “lỗ đen” trong hoạt động của FTX. Từ đó khiến sàn lao đao và buộc phải tuyên bố đóng cửa.  

Toàn cảnh drama Binance-FTX gây rúng động thị trường mã hóa: Đế chế khủng bậc nhất thế giới “bay màu” chỉ trong 1 tuần

Hiện tại, Sam Bankman-Fried đang trong phiên toà xét xử ở Hoa Kỳ, với 7 tội danh lừa đảo và rửa tiền liên quan đến sự sụp đổ của sàn giao dịch FTX. Nếu bị kết tất cả các tội danh, SBF có thể phải đối mặt với hơn 100 năm tù.

VIC Crypto tổng hợp

Tin tức liên quan:

Vén màn drama giữa Binance và FTX: Vì đâu mà 2 ông lớn này bất hòa?

 Binance và CEO CZ phải đối mặt với vụ kiện vì cáo buộc phá hoại FTX

 Binance bị cáo buộc có hành vi sai trái tương tự như FTX