Cross-chain NFT là gì? Một thế giới rộng lớn sẽ mở ra với các hệ sinh thái trên Web3

Cross-chain NFT là gì?

Định nghĩa cross-chain NFT xuất phát từ 2 khái niệm riêng biệt:

• Cross-chain (hay chuỗi chéo) là giải pháp giúp chuyển tài sản crypto, tokens hay dữ liệu từ blockchain này sang blockchain khác, nhằm tối ưu khả năng kết hợp giữa các blockchain. Chúng hoạt động bằng cách khóa tài sản trên chuỗi ban đầu và mở khóa thành hợp đồng thông mình được kết nối trên chuỗi khối mới (vd: ETH-wETH hoặc BTC-wBTC). Toàn bộ quá trình được điều chỉnh bởi một cơ chế gọi là “tài sản được bao bọc” (wrapped assets) gói gọn trong các hợp đồng thông minh.
   
• NFT (hay non-fungible token) như anh em đã biết, là mã thông báo kỹ thuật số trên chuỗi khối có mã định danh duy nhất khác với bất kỳ mã thông báo nào khác trên chuỗi. Một NFT luôn được thực hiện bởi một hợp đồng thông minh và một hợp đồng thông minh luôn tồn tại trên một chuỗi khối duy nhất. 

Do đó, các NFT tồn tại ngày nay luôn được liên kết nội tại với một chuỗi khối cụ thể. Chúng không thể được tương tác bởi người dùng trên một chuỗi khối khác trừ khi họ chuyển sang một chuỗi khối chứa NFT đó. Cross-chain NFT sinh ra để giải quyết vấn đề này.

Tổng quát lại khái niệm này, ta có thể hiểu rằng khi một NFT di chuyển từ chuỗi khối này sang chuỗi khối khác, nó sẽ trở thành một NFT chuỗi chéo (cross-chain NFT). Một ví dụ hoàn hảo là bộ sưu tập Y00ts NFT đã đề cập ở trên.

Đặc điểm Cross-chain NFT

• Hợp đồng thông minh: Cross-chain NFT không là duy nhất. Nghĩa là khi di chuyển sang một chuỗi khác cross-chain NFT đã mất đi tính định danh gắn với chuỗi khối ban đầu mà nó được sinh ra, thay vào đó chúng sẽ có một cái tên hoàn toàn mới gắn với chuỗi khối mới mà nó chuyển đến. Hợp đồng thông minh cũ sẽ được coi như đã xóa sổ (bằng cách khóa hoặc đốt NFT). Điều này có nghĩa là bất kỳ cross-chain NFT nào được triển khai cũng yêu cầu ít nhất hai hợp đồng thông minh trên hai chuỗi khối và sự kết nối giữa chúng.
   
• Quyền sở hữu: Sau khi được di chuyển, về lý thuyết NFT lúc này thuộc sở hữu của người dùng cá nhân chứ không phải dự án hoặc công ty đã triển khai hợp đồng thông minh. Việc một dự án đơn phương chuyển đổi tất cả các NFT đã phát hành của mình là không khả thi về mặt kỹ thuật, mỗi người dùng phải tự quyết định kết nối NFT của họ từ chuỗi này sang chuỗi khác. Ví dụ: đến ngày 30/3/2023, 77% Y00ts NFT đã được bridge tới Polygon, nghĩa là 23% vẫn chưa được bridge và vẫn ở trên Solana. Còn với 77% NFT được di chuyển, theo dữ liệu on-chain thì cơ bản NFT được sinh ra từ ví người dùng thông qua cơ chế cross-chain, không phát xuất phát từ dự án.

Cách triển khai Cross-chain NFT

Các NFT chuỗi chéo có thể được triển khai theo ba cách:

• Burn-and-mint: Chủ sở hữu NFT đặt NFT của họ vào một hợp đồng thông minh trên chuỗi nguồn và đốt nó (thực tế là loại bỏ nó khỏi chuỗi khối đó bằng cách cho vào một ví vĩnh viễn không thể giao dịch trở lại). Khi điều này được thực hiện, một NFT tương đương sẽ được tạo trên chuỗi khối đích từ hợp đồng thông minh tương ứng của nó và quá trình này có thể xảy ra theo cả hai hướng.
   
• Lock-and-mint: Chủ sở hữu NFT khóa NFT của họ vào một hợp đồng thông minh trên chuỗi nguồn và một NFT tương đương được tạo trên chuỗi khối đích. Khi chủ sở hữu muốn chuyển NFT của họ trở lại, họ đốt NFT và nó sẽ mở khóa NFT trên chuỗi khối ban đầu.
   
• Lock-and-unlock: Cùng một bộ sưu tập NFT được đúc trên nhiều chuỗi khối. Chủ sở hữu NFT có thể khóa NFT của họ trên chuỗi khối nguồn để mở khóa NFT tương đương trên chuỗi khối đích. Điều này có nghĩa là chỉ một NFT duy nhất có thể được sử dụng tại bất kỳ thời điểm nào, ngay cả khi có nhiều phiên bản của NFT đó trên các chuỗi khối. Ví dụ rõ ràng nhất chính là event Pandralia của Polyhedra.

Các trường hợp sử dụng

NFT đã được sử dụng trên nhiều phương diện, cross-chain NFT xuất hiện và mở rộng các trường hợp sử dụng từ ý nghĩa ban đầu ngoài tính mới lạ của chúng. Từ DeFi đến cấp phép IP, NFT chuỗi chéo có thể cải thiện đáng kể tiềm năng của NFT truyền thống.

Dưới đây là các trường hợp sử dụng hàng đầu của NFT chuỗi chéo:

1. Nghệ thuật và sưu tầm: Mặc dù NFT truyền thống đã mở đường cho hệ sinh thái nghệ thuật kỹ thuật số, nhưng NFT chuỗi chéo có thể mở rộng thị trường bằng cách cho phép các nghệ sĩ tiếp cận nhiều đối tượng hơn và có khả năng tăng giá trị tác phẩm của họ. Các ví và thị trường NFT chuỗi chéo cũng cho phép các nhà sưu tập mở rộng bộ sưu tập của họ trên các chuỗi khối khác mà không cần phải xử lý thông qua nhiều nền tảng.

2. Tài chính phi tập trung (DeFi): Cross-chain Defi có tiềm năng to lớn trong tương lai và NFT chuỗi chéo là một phần quan trọng trong đó. Người dùng có thể sử dụng các NFT này trên các chuỗi cho nhiều mục đích sử dụng khác nhau, bao gồm các khoản vay thế chấp, bảo hiểm và canh tác năng suất, giải phóng giá trị của tài sản kém thanh khoản và tăng hiệu quả tổng thể của thị trường DeFi.

3. Bất động sản ảo và tài sản trong game: Sự phát triển gần đây của Metaverse đã làm dấy lên sự quan tâm đến bất động sản ảo (Virtual Land). NFT chuỗi chéo sẽ tạo điều kiện kết nối liền mạch cho giao dịch, quyền sở hữu bất động sản ảo và tài sản trong trò chơi trên các nền tảng, chuỗi khác nhau. Điều này nâng cao khả năng tương tác giữa các hệ sinh thái trò chơi, cho phép người dùng chuyển tài sản ảo của họ từ trò chơi này sang trò chơi khác (tùy thuộc vào chức năng của game) hoặc thậm chí trao đổi chúng với người chơi trên các nền tảng khác nhau.

4. Quyền sở hữu trí tuệ và cấp phép: Cross-chain NFT có thể được sử dụng để đại diện cho quyền sở hữu trí tuệ, chẳng hạn như bản quyền, bằng sáng chế và nhãn hiệu trên các chuỗi. Điều này cho phép cấp phép hiệu quả và chuyển giao quyền IP với tính minh bạch trên chuỗi khối mà không bị giới hạn trong một mạng duy nhất.

5. Tài sản trong thế giới thực (IRL) được mã hóa: NFT chuỗi chéo có thể được sử dụng để mã hóa tài sản trong thế giới thực, chẳng hạn như bất động sản, đồ xa xỉ và đồ sưu tập, cho phép chúng được mua bán, chứng nhận và sở hữu trên các chuỗi khối khác nhau mà không cần trung gian giao dịch tập trung.

6. Dịch vụ domain: Dịch vụ tên miền giúp Web3 dễ truy cập hơn với các địa chỉ mang tính cá nhân dễ dàng ghi nhớ. Ví dụ như dịch vụ đặt tên Omnichain (ONS), giúp người dùng dễ dàng kết nối và đặt tên riêng cho địa chỉ của mình để sử dụng trên nhiều chuỗi khối. Việc đúc một tên ONS cung cấp một NFT liên chuỗi, di chuyển cùng với người dùng đến bất kỳ chuỗi khối nào, tận dụng các tiện ích trên Web3.

Các dự án Cross-chain NFT 

• Polkadot cho phép cả dữ liệu và mã thông báo tùy ý được chuyển qua các chuỗi khối. Với DOT, ta có thể chuyển dữ liệu này qua các chuỗi khối công khai, mở, không được phép hay kể cả các chuỗi khối riêng tư.
• Enjin gần đây đã ra mắt parachain của Efinity - một chuỗi khối thế hệ tiếp theo dành cho các tài sản kỹ thuật số được xây dựng trên Polkadot. Mục tiêu của họ là cho phép người sáng tạo, nhà phát triển và game thủ tạo ra các trò chơi metaverse có khả năng tương tác đầy đủ trên các Parachains.
• Wanchain hoạt động nhằm tạo ra khả năng tương tác giữa các chuỗi bằng cách phát triển các cầu nối phi tập trung trực tiếp kết nối với nhiều chuỗi khối và loại bỏ nhu cầu trao đổi của bên thứ ba.
• AxelarSea là một sàn giao dịch cross-chain NFT cho phép các nhà giao dịch quản lý, mua bán NFT trên tất cả các chuỗi.
• MetaNFT nền tảng cho phép bán và mua đồng thời NFT trên Ethereum, Polygon và BSC.
• Ngoài ra một số ví dụ thực tế khác anh em có thể nghiên cứu thêm là Agoran, Moonbeam, v.v. 

Tương lai của Cross-chain NFT

Sự phát triển của các nền tảng và ứng dụng NFT chuỗi chéo là một chủ đề nóng vì nó có thể mang lại khả năng mở rộng, thân thiện với người dùng và cải thiện hiệu quả chuỗi, cùng với rất nhiều lợi ích khác cho không gian NFT.

Tiềm năng mà công nghệ này thường bị bỏ qua do tính chất đầu cơ của nó. Nhưng trong tương lai, nó sẽ là một trong những yếu tố quan trọng của sự phát triển văn hóa, kỹ thuật số tiếp theo trên Web3. Nếu mọi thứ suôn sẻ, ta sẽ sớm chứng kiến ​​hiệu quả rõ rệt trên chuỗi được cải thiện, đa dạng người dùng từ các chuỗi, tăng số lượng giao dịch, mở rộng trường hợp sử dụng NFT giúp cho các mạng blockchain khác nhau hoạt động giống như một mạng đồng nhất linh động.

VIC Crypto tổng hợp

Tin tức liên quan

 BRC 69 và Recursive Inscriptions - Giao thức cách mạng hóa dữ liệu trên mạng Bitcoin

 BRC-721: Tiêu chuẩn mã thông báo phá vỡ giới hạn lưu trữ 4MB của Bitcoin

 Virtual Land là gì? Cùng VIC tìm hiểu về đất ảo trên Metaverse nhé

 Tổng hợp các từ lóng và thuật ngữ đặc trưng trong thị trường NFT mà newbies cần biết

 PFP NFTs là gì? Kiến thức NFT cơ bản cho newbie