Mina trả lời các câu hỏi của cộng đồng và hướng đi sắp tới!
Cách đây 3 tháng, Mina’s Mainnet đã bắt đầu chạy. Sau đó 2 tuần thì Token Mina được mở khoá và được giao dịch trên một số sàn như Okex, MXC, Gate, Kraken…
Hiện tại, chúng tôi đã nhận được rất nhiều sự quan tâm và câu hỏi của các bạn về giao thức Mina của mình. Chúng tôi cũng đã dự tính trước về chuyện này, ngay sau khi token ra mắt sẽ là một khoảng thời gian rất bận rộn và chúng tôi gửi lời cảm ơn tới các bạn đã giúp đỡ chúng tôi trong thời gian vừa qua.
Chúng tôi sẽ gửi tới các bạn một bản báo cáo đầy đủ về tiến trình mở khoá Token Mina trong vài ngày tới và tin chắc rằng các bạn sẽ rất thích nó.
Cho tới lúc đó, tôi muốn trả lời một số câu hỏi với tư cách là người của quỹ "Mina Foundation” (Ít nhất là theo quan điểm của tôi ). Còn một số vấn đề khác sẽ được gửi tới cộng đồng trong thời gian tới sau khi được bàn bạc kỹ lưỡng.
Bên cạnh đó, các bạn có thể gửi câu hỏi và thảo luận tới các kênh cộng đồng của Mina Protocol như … chúng tôi sẽ cố gắng trả lời nhanh nhất.
OK bắt đầu!
Q- Tôi nghe nói Mina phụ thuộc vào Google Cloud để lưu dữ liệu, có đúng không vậy?
A- Cái này cũng không hẳn là đúng. Điều này có lẽ gây ra sự hiểu lầm đối với nhiều người, vì bản thân Mina có các “archive nodes” (để lưu trữ), các node này có thể lưu ở bất kỳ đâu. Ví dụ : Có người chạy Node ở máy tính của mình, có người lưu trên Google Cloud, có người chạy trên VPS, ngoài ra nhiều người còn đang nghiên cứu chạy trên các dịch vụ lưu trữ dài hạn như Arweave.
Mặc dù nhiều người chọn “run archive nodes” (Các nút lưu trữ), tuy nhiên các “archive nodes” này có thể có hoặc không, không bắt buộc. Tất cả những gì mà mạng lưới cần đó là các “consensus nodes” (nút đồng thuận), nhờ có công nghệ zk-SNARKs nên Mina Protocol chỉ cần quan tâm đến số dư hiện tại là đủ, không cần xác nhận tất cả lịch sử giao dịch như các blockchain khác. Ví dụ đơn giản như là thẻ tín dụng của bạn – Các bạn đâu cần biết lịch sử giao dịch đâu , chỉ cần có đủ tiền trong đó là xài được. Hệ thống cũng vậy, chỉ cần biết bạn có đủ số dư để thực hiện giao dịch hay không thôi, còn lịch sử giao dịch thì sẽ được lưu ở các node lưu trữ, để khi cần vẫn có thể xem được.
Vì vậy Mina cũng phi tập trung như là Bitcoin, ETH, tuy nhiên về kỹ thuật lưu trữ thì khác nhau. Mina chỉ cần “consensus nodes” để xử lý giao dịch nên sẽ có số lượng rất là nhỏ (22kb) so với hàng trăm Gbs của Bitcoin và ETH (tất nhiên về lâu dài thì còn lớn hơn nữa). Ngoài ra, các node không cần tham gia xử lý, cũng sẽ có đầy đủ phân quyền và bảo mật bằng công nghệ Zero-knowledge Proofs (ZKP).
Từ những thông tin trên, có thể nói các “consensus nodes” (nút đồng thuận) của Mina sẽ không lớn, đồng nghĩa với việc không gặp khó khăn khi chạy trong thời gian dài, người dùng cũng sẽ được bảo mật tuyệt đối. Đây là lần đầu tiên mà công nghệ này được sử dụng trên Blockchain, việc chạy các “consensus nodes” là một cách để xây dựng hệ thống bền vững và người dùng không cần phải “connect” tới các nhà cung cấp dữ liệu tập trung để được quyền truy cập vào “blockchain”.
Ngoài ra, nếu muốn thì các bạn vẫn có thể chạy “archive nodes” (để lưu trữ) để xem toàn bộ giao dịch diễn ra trên blockchain, của bất kỳ tài khoản nào, với bất kỳ lý do gì mà không cần Google Cloud.
Ý kiến cá nhân: Nhiều người thấy Mina chạy trên Google Cloud thì sợ không còn phi tập trung nữa. Trả lời:
Thứ 1: Mina chạy các “consensus nodes” (nút đồng thuận), các nút này chỉ chứa thông tin số dư hiện tại để xác nhận giao dịch, rất nhẹ nên có thể chạy ở bất kỳ chỗ nào -> Phi tập trung.
Thứ 2: Các nút “consensus nodes” không lớn lên theo thời gian như Bitcoin, ETH,… nên ổn định ở mức 22kb và có thể chạy trên điện thoại.
Thứ 3: Nếu có nhu cầu thì người dùng có thể chạy “archive nodes” là các Node lưu trữ , Node này dùng để xem toàn bộ giao dịch trên blockchain (đây là node trên Google Cloud mà người hỏi đề cập tới) và tất nhiên cái này không quan trọng và hiện tại được lưu ở rất nhiều chỗ.
Q – Nghe nói TPS (Transfer per seconds) của Mina rất thấp ? Có phải vậy không ? Có thể cải thiện không?
A- Hiện tại, Mina đang ở mức 1 TPS. Chúng tôi đặt ra mức giới hạn này là có nguyên nhân, hoàn toàn không phải do hệ thống yếu kém. Chúng tôi đã suy xét rất kỹ khi đưa ra mức 1 TPS này vì chúng tôi uu tiên các tính năng phân quyền trên tốc độ cao.
Điều này có lẽ sẽ làm cho các bạn thấy hụt hẫng khi so với các dự án có lượng TPS cao hiện nay như SOL, TON,..Tuy nhiên, nếu nhìn vào dữ liệu thống kê, các bạn có thể thấy một câu chuyện khác. Ví dụ:
- Tezos gần đây đã đạt được 1 tps sau vài năm khởi chạy.
- Avanlanche, dự án đang làm mưa làm gió trong thời gian này vẫn ở mức trung bình 0.2 tps.
- Ngoài ra còn có Elrond (Được quảng cáo là chạy rất nhanh) cũng chỉ ở mức 0.3 tps.
- Còn Mina của chúng ta: Ngay khi bắt đầu mở khoá, tốc độ giao dịch của thị trường cao nhất cũng chỉ ở mức 0.1 tps. Thấp hơn gấp 10 lần so với giới hạn 1 tps đề ra.
Vì vậy, khi đối mặt với 2 câu hỏi : (1) Nên tập trung kỹ thuật để đưa TPS lên cao cho bằng với các blockchain khác? (2) Hay là theo dõi dữ liệu , giải quyết triệt để các vấn đề phân quyền và xây dựng các tiện ích? Và như các bạn đã thấy, chúng tôi chọn giải quyết vấn đề thứ (2). Chúng tôi sẽ tối ưu và làm cho Mina trở thành nền tảng lập trình đầu tiên của giao thức ZKP (zero knowledge proofs). Tất nhiên sau đó thì TPS sẽ được cải thiện, cái này khá dễ vì Mina có dung lượng rất nhẹ nên sẽ không phải giải quyết sự mất cân bằng giữa quy mô và phân cấp như các blockchain khác
Q – Các phần tiếp theo trong Roadmap của Mina là gì?
A- Hiện tại O(1) Labs, các đối tác của hệ sinh thái Mina, và Mina Foundation đang làm việc cùng nhau để phát triển Snapps, đồng thời phát triển các công cụ để các nhà phát triển có thể xây dựng ứng dụng một cách dễ dàng trên Mainnet. Snapps sẽ làm cho ZKPs trở thành phương thức lập trình dễ dàng, bảo mật quyền riêng tư, xác minh ngoài chuỗi và những tính toán phức tạp ( Mina bảo đảm rằng cac kích thước của phép tính luôn không đổi – rất nhẹ) có sẵn trên Mina.
O(1) Labs và Mina Foundation đang rất nổ lực để làm cho tất cả các tính năng trên hoạt động được trên Javascripts, là ngôn ngữ chính của Snapps ( SnarkyJS ), điều này sẽ làm cho việc lập trình với ZKPs trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết, không cần kỹ năng lập trình blockchain hoặc học thêm ngôn ngữ lập trình mới , chỉ cần Javascript là đủ.
Về giao thức, Mina hiện tại đang phát hành bản cập nhật 6 tuần 1 lần. Mỗi lần cập nhật bản mới, chúng tôi sẽ nâng cấp về phần mở rộng, cải thiện hiệu suất, và thêm các tính năng cho hệ thống. Bất đầu từ bây giờ, các bạn có thể theo dõi các bản cập nhật và những cải tiến trong “Changelog”.
Các team khác và thành viên trong cộng đồng của chúng tôi đang xây dựng các tiện ích tuyệt với khác cho Mina, ví dụ như: Wallets, new Block Explores, Snapps, Dashboards, và nhiều công cụ khác.
Bên cạnh đó, chúng tôi đang xây dựng một nền tảng để tiếp nhận và phản hồi thường xuyên hơn về tất cả các dự án đang xây dựng trên Mina; Các bạn hãy chờ nha, sẽ ra mắt sớm !
Q- Mina dùng làm gì?
Về các ứng dụng của Mina, các bạn tham khảo thêm ở các trang sau: ( check out this blog post, this tech page, and this post on the Teller demo for more examples.)
Tôi tin rằng con đường của Mina ban đầu là sẽ tận dụng lợi thế của ZKP thông qua Snapps, ví dụ như quyền riêng tư cho Defi hoặc những nguồn cũng cấp dữ liệu không đáng tin cậy . Sau đó sẽ dần dần tiến đến việc loại bỏ các rủi ro khi truy cập vào crypto, nhờ tính nhỏ gọn của ZKP. Cuối cùng, khi tất cả hoàn thành, Mina sẽ cung cấp một nền tảng an toàn, có khả năng mở rộng cao cho toàn thế giới. Tôi không hy vọng điều đó sẽ xảy ra một sớm một chiều, nhưng kỹ thuật của chúng tôi cho phép điều đó: một nền tảng blockchain hiệu quả, bền vững, được hỗ trợ bởi "zero knowledge proofs".
Chúng tôi có kế hoạch sẽ đưa ra các thông tin cập nhật thường xuyên hơn trên các kênh cộng đồng subscribe to our newsletter or follow us on Twitter.
Các bạn chú ý theo dõi!
Cám ơn sự đóng góp bản dịch của bạn Kyplo
Disclaimer: Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin và không được coi là lời khuyên đầu tư. Đầu tư Crypto là một hình thức đầu tư mạo hiểm và người tham gia phải chịu hoàn toàn trách nhiệm với khoản đầu tư của mình.
Follow us: Fanpage | Group FB | Group chat | Channel Analytics | Channel NFT Youtube